Nu de vakantieperiode voorbij is, kan het nuttig zijn om even te bekijken of uw werknemers hun vakantiedagen, feestdagen, ADV-dagen en compensatiedagen voor overuren reeds opgenomen hebben.
Wettelijke vakantiedagen
Een werknemer is verplicht om zijn wettelijke vakantiedagen op te nemen voor het einde van het kalenderjaar waarop ze betrekking hebben. Het is niet toegelaten om vakantiedagen over te dragen naar een volgend jaar. Een werknemer kan evenmin afstand doen van de vakantiedagen waar hij recht op heeft.
Een vakantieperiode moet steeds vastgesteld worden in een individueel akkoord tussen werknemer en werkgever, bij gebreke aan sector-cao of ondernemings-cao. De werknemer kan nooit eenzijdig de datum van zijn vakantie bepalen. De werkgever kan omgekeerd ook niet de werknemer dwingen zijn vakantie op te nemen.
Als werkgever heeft u wel de verplichting om er op toe te zien dat jouw werknemers al hun vakantiedagen opnemen en het de werknemer ook mogelijk te maken zijn vakantiedagen tijdig op te nemen. Indien u de opname ervan belemmert, riskeert u sancties. Om te kunnen aantonen dat u de opname van de vakantiedagen niet heeft verhinderd, raden wij u aan om uw werknemers er tijdig op te wijzen dat zij hun vakantiedagen dienen op te nemen voor het einde van het jaar. U kan dit doen door hen een overzicht te bezorgen van de nog niet-opgenomen vakantiedagen met het verzoek om deze vóór 31 december 2024 op te nemen.
Indien een werknemer bepaalde vakantiedagen toch niet heeft opgenomen, is de situatie verschillend naargelang het gaat om een arbeider of een bediende.
- Een arbeider heeft voor deze niet-opgenomen dagen zijn vakantiegeld reeds ontvangen via zijn vakantiekas. Dit vakantiegeld is definitief verworven, ook al neemt de arbeider zijn vakantiedagen niet op.
- Voor een bediende moet er een onderscheid gemaakt worden naargelang de reden van de niet-opname van de vakantiedagen. Wanneer de bediende in de mogelijkheid was om zijn vakantiedagen op te nemen, maar dit niet gedaan heeft, verliest hij deze vakantiedagen, maar ook het recht op uitbetaling ervan. Dit wordt dan best schriftelijk door de bediende bevestigd.
Opgelet! Sinds 2024 gelden er nieuwe regels omtrent het behouden van vakantiedagen in geval van samenloop met arbeidsongeschiktheid of een aantal andere schorsingen en het overdragen van vakantiedagen naar het volgende kalenderjaar. Hierdoor kunnen zowel arbeiders als bedienden vakantiedagen die hij/zij niet heeft opgenomen door bepaalde schorsingen van de arbeidsovereenkomst, zoals bv. ziekte, overdragen en opnemen binnen 24 maanden na het einde van het vakantiejaar. De werknemer moet op het einde van het jaar in de onmogelijkheid verkeren om deze dagen nog op te nemen. Het begrip ‘in de onmogelijkheid verkeren’ dient strikt te worden geïnterpreteerd. Indien de mogelijkheid bestaat, dienen deze vakantiedagen te worden opgenomen. Betaling voor deze dagen voor bedienden vindt plaats uiterlijk 31 december van het vakantiejaar waarop de niet-opgenomen vakantiedagen in eerste instantie betrekking hebben. Indien de bediende deze dagen opneemt in de 2 opeenvolgende kalenderjaren, zullen deze onbetaald zijn.
Het is dus belangrijk om:
- na te gaan over hoeveel wettelijke vakantiedagen een werknemer nog beschikt, rekening houdend met de nieuwe regels inzake samenloop;
- de werknemer te informeren over zijn aantal nog resterende vakantiedagen en hem te wijzen op zijn verplichting om deze vóór het einde van het jaar op te nemen.
Feestdagen
Wanneer een feestdag samenvalt met een zondag of een gewone inactiviteitsdag in de onderneming, moet deze vervangen worden door een andere dag waarop gewoonlijk wel gewerkt wordt. Indien deze vervangingsdag niet collectief vastgelegd wordt, dan kan deze opgenomen worden in individueel overleg tussen de werkgever en de werknemer.
De opname hiervan moet wel binnen hetzelfde kalenderjaar gebeuren, want anders wordt het recht op 10 feestdagen per jaar (voltijdse werknemer) niet gegarandeerd.
ADV-dagen
Het is mogelijk dat de wekelijkse arbeidsduur in uw onderneming gemiddeld op jaarbasis bereikt wordt door toekenning van inhaalrustdagen. Die ADV-dagen moeten ook vóór 31 december 2024 opgenomen worden, want anders wordt de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur niet gerespecteerd.
Compensatiedagen voor overuren
In ruil voor de prestatie van overuren hebben werknemers recht op compensatie in de vorm van inhaalrust en/of overloon.
In de meeste gevallen moet de normale wekelijkse arbeidsduur geëerbiedigd worden over een periode van één trimester. Deze referteperiode kan in bepaalde gevallen verlengd worden tot maximaal één jaar.
Indien de volledige inhaalrust niet werd toegekend op het einde van de referteperiode, dan is de werkgever gehouden om het loon te betalen dat overeenstemt met die inhaalrust.
Heeft u nog vragen? Wenst u meer informatie over dit artikel? Neem gerust contact op met de juridische dienst!